1968-1976

Ewa Szelburg-Zarembina (ur. 10 kwietnia 1899 w Bronowicach k. Puław, zm. 28 września 1986 w Warszawie) – powieściopisarka, poetka, dramaturg, eseistka, najbardziej znana z twórczości dla dzieci i młodzieży. Pierwszy Kanclerz Kapituły Orderu Uśmiechu, funkcję tę pełniła w latach 1968-1976.

Urodziła się jako córka Antoniego, ogrodnika dworskiego i Elżbiety z Kałużyńskich, która wykonywała zawód krawcowej. Wkrótce rodzina przeniosła się do Nałęczowa, gdzie Ewa Szelburg uczęszczała do szkoły. W 1916 r. ukończyła gimnazjum Władysława Kunickiego w Lublinie. W 1916 r. założyła III Żeńską Lubelską Drużynę Skautową przy prywatnym gimnazjum Arciszowej w Lublinie. Była członkinią organizacji „Zet”. W tym okresie podjęła również pracę jako nauczycielka. W latach 1918-1922 studiowała filologię polską i pedagogikę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 1921-1928 pracowała jako nauczycielka w seminariach pedagogicznych. W okresie okupacji była działaczką podziemia oświatowego i redaktorką konspiracyjnego miesięcznika „W świetle dnia”.

20 kwietnia 1965 r. zwróciła się do społeczeństwa z apelem uczczenia pamięcią bohaterstwa i męczeństwa młodzieży i dzieci w dziejach Polski. Apel wywołał gromki odzew i ze składek społecznych powstało w Warszawie Centrum Zdrowia Dziecka.

Debiutowała w 1922 r. na łamach tygodnika „Moje Pisemko” jako autorka utworów dla dzieci. Dla dorosłego czytelnika wydała w 1924 r. Legendy żołnierskie i od tej pory pisała zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych.

Odznac​zenia i nagrody:

    • Order Sztandaru Pracy I klasy (1970)
    • Złoty Krzyż Zasługi (przed 1939)
    • Medal Niepodległości (przed 1939)
    • Order Uśmiechu
    • Złoty „Wawrzyn Akademicki” (1937)
    • Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1948)
    • Nagroda Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży (1953)
    • Nagroda im. Pietrzaka (1961)
    • Nagroda ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości (1966)
    • Nagroda państwowa I stopnia (1966)

1976-1981

Cezary Leżeński, pseud. Jerzy Nałęcz i Marek (ur. 6 stycznia 1930 w Poznaniu, zm. 5 grudnia 2006 w Warszawie) – polski pisarz i dziennikarz, doktor nauk humanistycznych, podpułkownik Wojska Polskiego, autor ponad 30 książek, w tym dla dzieci i młodzieży, Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu w latach 1976–1981 i 1992–2006.

Pochodził ze szlacheckiej rodziny herbu Nałęcz. W okresie okupacji był członkiem Szarych Szeregów. Jako kilkunastoletni chłopiec brał udział w Powstaniu Warszawskim jako łącznik plutonu szturmowego AK, za co został odznaczony Krzyżem Walecznych.

W 1952 ukończył filologię polską i dziennikarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 1969–1981 był redaktorem naczelnym „Kuriera Polskiego” w Warszawie, gdzie mieszkał i pracował. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W latach 1976–1981 był przewodniczącym, a następnie w okresie 1992–2006 (do śmierci) Kanclerzem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Order Uśmiechu po jego wystąpieniu przed zgromadzeniem plenarnym ONZ w Nowym Jorku został umiędzynarodowiony i uznany za jedyne dziecięce odznaczenie międzynarodowe.

Odznaczenia i wyróżnienia

    • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (15.07.1997 nr 138-97-1)
    • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
    • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
    • Krzyż Walecznych (1944, zaśw. MON DK-7143/w ogłoszone w Dzienniku Personalnym MON – Londyn 04.11.1949)
    • Krzyż Partyzancki (12.10.1966, nr K-22807)
    • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (Rozkaz D-cy AK 512/BP z dn.2 X 44 r. – Londyn 30.12.1949 nr 32728)
    • Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 30.08.1967 nr 1633)
    • Warszawski Krzyż Powstańczy (18.01.1982 nr 2-82-67 K.)
    • Medal Wojska (Londyn 10.06.1970, nr 16493)
    • Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (Decyzja nr 49 / Kadr MON z dn. 05.04.2005 nr 49-2005-29)
    • Medal Komisji Edukacji Narodowej (25.10.1977, nr 1979)
    • Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (22.05.1986 nr 581) oraz rozeta – Miecze do Krzyża za Zasługi dla ZHP (za Szare Szeregi)
    • Order Uśmiechu (21.03.1979, nr 204)
    • Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury (27.11.1995, nr 855-11/95)
    • Za Zasługi dla Miasta Stołecznego Warszawy ( 21.04.2002, nr 158)
    • Odznaka Weterana walk o niepodległość (06.10.1995, nr 248202/32)
    • Dziecięca Nagroda SERCA
    • Odznaka „Przyjaciel Dzieci Ulicy” (2002)
    • Nagroda Polonii Australijskiej „POLCUL”
    • Nagroda Literacka im. Gustawa Morcinka
    • „Hit Książkowy” za powieść Jarek i Marek bronią Warszawy
    • Tytuły honorowego obywatela: Nowy Orlean, Izrael, Nowy Dwór Mazowiecki

1982-1990

Radosław Ostrowicz (ur. 27 sierpnia 1932 w Sarnakach) – polski dziennikarz, redaktor naczelny „Kuriera Polskiego”. W latach 1982–1990 był Przewodniczącym Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.

W 1993 ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim uzyskując tytuł magistra. Był zastępcą redaktora naczelnego, następnie redaktorem naczelnym „Kuriera Polskiego” (od 1981), zastępcą dyrektora ds. promocji Agencji Informacyjnej „Al”, zastępcą redaktora naczelnego „Super-Kontaktów”, dyrektorem ds. promocji i marketingu „Moto-Press” i dyrektorem promocji „Kuriera Polskiego”.

Zajmował się publicystyką prawno-społeczną oraz o tematyce małej i średniej przedsiębiorczości.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Dwukrotnie otrzymał nagrodę im. W. Rzymowskiego. Otrzymał nagrodę im. Sadłowskiego.

W 1993 przekazał Order Uśmiechu dla Papieża Jana Pawła II; uroczystość odbyła się w Watykanie.


1992-2006

Cezary Leżeński


2007 –

Marek Michalak urodził się 27 lipca 1971 roku w Świdnicy. Jest doktorem nauk społecznych w dyscyplinie naukowej pedagogika, magistrem pedagogiki resocjalizacyjnej (absolwent Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie), a także absolwentem studiów podyplomowych w zakresie socjoterapii oraz organizacji pomocy społecznej. Brał udział w licznych szkoleniach i seminariach, dotyczących pomocy społecznej, pracy z dzieckiem i rodziną oraz zarządzania.

Pracę społeczną na rzecz dzieci rozpoczął już jako nastolatek. W 1987 roku wybrany został Przewodniczącym Koła Przyjaciół Dzieci Chorych „SERCE” w Świdnicy, a trzy lata później – Prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych „SERCE” (funkcję tę sprawował do dn. 24.07.2008 r.). Był też członkiem-założycielem Ogólnopolskiego Forum na Rzecz Praw Dziecka oraz członkiem Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Świdnicy. W latach  2003 – 2006 wchodził w skład Rady Organizacji Pozarządowych przy Rzeczniku Praw Dziecka RP.

Jest twórcą „Centrum Przyjaźni Dziecięcej” – wielokrotnie nagradzanego programu wspomagania dziecka i rodziny. „Centrum” zostało uznane przez Polską Fundację Dzieci i Młodzieży za jeden z najlepszych projektów prewencyjno-rozwojowych w kraju. Fundacja „Pomoc Społeczna SOS” Jacka Kuronia włączyła je natomiast do swego programu „Tęcza”, skupiającego najlepsze placówki dla dzieci i młodzieży w Polsce. Inicjatywa ta została również nagrodzona przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

W latach 1993 – 2008 kierował Zespołem Dziecięcym „SERDUSZKA”, tworzonym przez dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. Grupa nagrała w tym czasie 2 płyty CD oraz kilka teledysków, zrealizowanych przez TVP; dała szereg koncertów – także zagranicą (Litwa, Niemcy, Ukraina, Wielka Brytania).

W 1993 roku Marek Michalak zainicjował w Świdnicy akcję „Czerwiec Miesiącem Dziecka”. W latach następnych organizowano ją również w innych miastach Polski, a także na Litwie. W skali międzynarodowej realizowana jest też kolejna spośród inicjatyw, których był pomysłodawcą – akcja charytatywna „Polscy Artyści Plastycy – Dzieciom”.

Kierowane przez niego organizacje otrzymały m.in.: wyróżnienie Fundacji Stefana Batorego i Bankers Trust z Nowego Jorku dla najlepszej polskiej organizacji pozarządowej w 1997 roku; wyróżnienie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej „za szczególne osiągnięcia w dziedzinie pomocy społecznej” (2006 rok) oraz nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego (2006; nagroda przyznana w dwóch kategoriach – dla „Najlepszej Inicjatywy Publicznej” i „Najlepszej Organizacji Pozarządowej”).

Rzecznik Praw Dziecka Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji (25.07.2008 – 27.08.2013) i V kadencji (27.08.2013 – 14.12.2018).

Pełnił funkcję przewodniczącego Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Dziecka ENOC z siedzibą w Strasburgu na okres 2011–2012; w kadencjach 2010–2011 i 2012–2013 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego.

Jako Rzecznik Praw Dziecka uruchomił bezpłatną ogólnopolską linię Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka (800 12 12 12). Z jego inicjatywy m.in. wprowadzono w Polsce całkowity zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci (2010) oraz liczne zmiany do Kodeksu karnego chroniące dziecko przed wykorzystywaniem seksualnym i innymi formami przemocy. Ponadto uregulowano kompleksowo system pomocy dzieciom i rodzinie, uchwalając ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Jako Rzecznik Praw Dziecka skutecznie zabiegał o ratyfikowanie przez Polskę Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (2012) oraz Konwencji o ochronie dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych, tzw. Konwencji z Lanzarote. W 2015 roku z jego inicjatywy wprowadzono do polskiego systemu prawnego przepis mówiący o prawie dziecka do obojga rodziców. Powołana przez niego Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego przygotowała projekt Kodeksu Rodzinnego (2012-2018), w którym Rzecznik Praw Dziecka m.in. wprowadza definicję dobra dziecka oraz postuluję zmianę pojęcia „władza rodzicielska” na „odpowiedzialność rodzicielska”.

Był inicjatorem ogłoszenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej roku 2012 Rokiem Janusza Korczaka a roku 2018 Rokiem Ireny Sendlerowej, koordynował ich obchody, jak również zorganizował w Warszawie 3 Międzynarodowe Kongresy Praw Dziecka (2012, 2015 i 2017). Na jego wniosek Sejm RP podjął również uchwały okolicznościowe: w sprawie uczczenia pamięci Ireny Sendlerowej w 100. rocznicę jej urodzin (2010), w sprawie ustanowienia dnia 20 września Ogólnopolskim Dniem Przedszkolaka (2013) oraz w sprawie ustanowienia dnia 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka (2014).

W 1994 roku Marek Michalak odznaczony został Orderem Uśmiechu, którego był najmłodszym w historii odznaczenia Kawalerem. Zasiada w Międzynarodowej Kapitule Orderu Uśmiechu – był jej Wicekanclerzem, a w styczniu 2007 wybrany został na Kanclerza. 

W 2011 został powołany na funkcję członka-specjalisty Komitetu Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk.

W sierpniu 2018 w Seattle (USA) wybrano go na przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Janusza Korczaka, gdzie zastąpił Batię Gilad, Kawaler Orderu Uśmiechu z Izraela.

W 2019 powołany do pierwszej rady uczelni na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.

W 2018 roku został powołany do Rady Społecznej przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Za swoją działalność był wyróżniany m.in.: Złotym Gryfem i tytułem Świdniczanina Roku (1995); statuetką i nagrodą TVP „Zwyczajni-Niezwyczajni” (1997); Nagrodą Specjalną Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (1997); Nagrodą Humanitarną Victoria (1998 i 2000); statuetką „Maciuś” od Dziecięco-Młodzieżowej Rady Miejskiej Żarowa (1998 i 2000); wyróżnieniem indywidualnym dla lidera organizacji obywatelskiej w konkursie PRO PUBLICO BONO na Inicjatywę Obywatelską Dziesięciolecia 1989-99 (1999); Nagrodą Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej w Australii POLCUL Foundation (2000); Międzynarodowym Medalem „Zasłużony Działacz Humanitarny” (2001); Medalem Rady Miejskiej Żarowa „Złoty Dąb” (2001); Srebrnym Krzyżem Zasługi (2003); Nominacją do Nagrody Prezydenta RP za twórczość dla dzieci i młodzieży „Sztuka Młodym” (2004); Złotym Medalem „SERCE za SERCE” (2007); Nagrodą Kulturalną Prezydenta Świdnicy (2007); Medalem „Kryształowe serce” Kliniki Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu (2007); Statuetką „Biały Orzeł” (2007);  dwukrotnie Oskarem Polskiej Pediatrii (2011 i 2013); medalem i tytułem „Zasłużony dla Miasta Świdnicy” (2013); ogólnopolskim tytułem „Przyjaciel Szkoły” (2012); Medalem Gloria Pediatrica przyznanym przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne (2015); Medalem za Zasługi dla Policji (2015); Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Świętego Stanisława (2016); Medalem Honorowym Miasta Głogowa (2017); Odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” (2018); tytułem i statuetką „Przyjaciel Polskiej Pediatrii” (2018).

W 2018 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Głuchołaz (Miasta Orderu Uśmiechu).

Na macierzystej uczelni, przygotował i obronił 20.11.2019 roku pracę doktorską pt. Order Uśmiechu jako fenomen społeczno-kulturowy świata dzieci i dorosłych.

Autor licznych publikacji o tematyce praw dziecka, Orderu Uśmiechu, pedagogiki Janusza Korczaka i przeciwdziałania przemocy wobec dzieci.

Prowadzi wykłady na Interdyscyplinarnych Studiach nad Dzieciństwem i Prawami Dziecka w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.

Jego żona Adriana Michalak jest pedagogiem-plastykiem. Mają dwoje dzieci – Julię (ur. 2002) i Miłosza (ur. 2008).

Bezpartyjny.